ਪੰਛੀ

                                                           ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 

ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 122 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਰੁੱਖ (ਸੇਦੋਕਾ)

1.

ਰੁੱਖ ਫਕੀਰ 
ਆਰੇ ਦੀ ਦੰਦੀ ਹੇਠਾਂ 
ਜਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਚੀਰ 
ਹੋ ਕੇ ਕਤਲ 
ਫਿਰ ਵੀ ਤਰਸਣ 
ਛੋਹ ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ। 
2.
ਛਾਂਗਿਆ ਰੁੱਖ 
ਲੰਘਦੇ ਰਹੀਆਂ ਨੂੰ 
ਸੁਣਾਏ ਸਭ ਦੁੱਖ 
ਦੁੱਖ ਤੇ ਸੁੱਖ 
ਪੱਤਝੜਾਂ 'ਚ ਰੁੱਖ 
ਸਾਨੂੰ ਦੇਣ ਸੁਨੇਹੇ। 

ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਚਿੱਤਰਕਾਰ 
ਪਿੰਡ ਨਡਾਲੋਂ 
(ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ) 
ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 215 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਦਿਨ (ਹਾਇਬਨ) ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ

ਸਿਆਲਾਂ ਦੀ ਕੋਸੀ ਜਿਹੀ ਸਵੇਰ। ਘੰਟੀ ਵੱਜਦੇ ਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸਭਾ 'ਚ ਜੁੜਨ ਲੱਗੇ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਖਿੜੇ ਚਿਹਰਿਆਂ 'ਤੇ ਸੱਜਰੀ ਸਵੇਰ ਜਿਹੀ ਚਮਕ ਸੀ। ਅਜ਼ਾਦ ਹਵਾਵਾਂ 'ਚ ਡਾਢਾ ਲੋਰ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਇਸੇ ਨਵੇਂ ਤਾਜ਼ੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੀ ਰੰਗ 'ਚ ਰੰਗਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਸਨ। ਬਾਰਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦਾ ਅੱਜ ਸਕੂਲ 'ਚ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅੱਜ ਨਿਲਾਮੀ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿਣਾ ਸੀ -ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵੱਜੋਂ। 

 ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਬਾਅਦ ਨਿਲਾਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਰਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੀ -ਆਪਣੀ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਇੱਕ -ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ -ਆਪ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਬੋਲੀ ਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਅਧਿਆਪਕ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬੋਲੀ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣਾ -ਆਪਣਾ ਗੁਲਾਮ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣੇ ਮਾਲਕ ਆਪਣੇ ਗੁਲਾਮਾਂ ਤੋਂ ਮਨ ਚਾਹਿਆ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਘੜ ਰਹੇ ਸਨ। 

 ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਫੰਡ ਲਈ ਪੈਸਾ ਇੱਕਠਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਸਾਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਵਿੰਨ੍ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਜੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਸੂਰਜ ਨਾ ਵੀ ਚੜ੍ਹੇ ਤਾਂ ਵੀ ਲੋਕ ਜਿਓਂ ਲੈਣਗੇ ਪਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਜ਼ਿੱਲਤ ਸਹਿ ਕੇ, ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਬੇਗੈਤਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵੀ ਕੱਟਣਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਲਾਮੀ ਦੇ ਖਰਵੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਅਲਬੇਲੇ ਮਨਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਗੰਧਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਦੀਆਂ ਤਲੀਆਂ ਤਪਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਮਨੁੱਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਲੰਕਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਕੋਝੀ ਚਾਲ ਦੀ ਉਪਜ 'ਗੁਲਾਮੀ' ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਅਣਥੱਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੋਈਆਂ ਤੇ ਜਾਰੀ ਵੀ ਹਨ। ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਹਿਜੇ ਦਿਨ ਮਨਾ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਨੂੰ ਵਲੂੰਧਰਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਮੁੜ ਜਿਉਂਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਚਾਨਕ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪਿੰਜਰੇ 'ਚ ਡੱਕੇ ਤੋਤੇ ਦਾ ਰੁਦਨ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਾ। ਹੁਣ ਮੈਂ ਸਹਿਜ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਸਹਿਜ ਨਹੀਂ ਸੀ। 

ਲੰਮੀ ਉਡਾਰੀ -  

ਪਿੰਜਰੇ ਵਾਲਾ ਤੋਤਾ 

ਤੱਕੇ ਅੰਬਰ। 

ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 
ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 54 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਸ਼ਬਦ ਤੇ ਅਰਥ (ਸੇਦੋਕਾ)

1.

ਮਾਂ ਨਾ ਜਾਣਦੀ 
ਵਰਣਮਾਲਾ ਬਣੇ 
ਸ਼ਬਦ ਤੇ ਅਰਥ 
ਪਰ ਓਸ ਦੀ 
ਸੁਰਤ 'ਚ ਵੱਸਦਾ 
ਪੂਰਾ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼। 

2.
ਮਹਿੰਦੀ ਰੰਗੇ 
ਦਰਖਤਾਂ ਦੇ ਪੱਤੇ 
ਖੜ -ਖੜ ਕਰਦੇ 
ਸਾਹ ਭਰਦੇ 
ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਨੱਚਦੇ 
ਨਵਿਆਂ ਨੂੰ ਤੱਕਦੇ। 

ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਚਿੱਤਰਕਾਰ 
ਪਿੰਡ ਨਡਾਲੋਂ 
(ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ) 
ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 193 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਸਮੇਂ ਦਾ ਰੱਥ (ਸੇਦੋਕਾ)

1.

ਸਮੇਂ ਦਾ ਰੱਥ

ਦਿਨ ਰਾਤ ਹੱਕਦੇ 

ਚੰਦ ਤਾਰੇ ਸੂਰਜ

ਲੱਭਦਾ ਰਿਹਾ

ਚਾਨਣੀ ਦੀਆਂ ਪੈੜਾਂ

ਮੇਰੀ ਬੀਤੀ ਉਮਰ। 

2.

ਚੜ੍ਹੇ ਸਾਵਣ
ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਕਿਣਮਿਣ
ਛਾਏ ਬੱਦਲ ਕਾਲੇ

ਪਿੱਪਲਾਂ ਥੱਲੇ
ਰੌਣਕਾਂ ਨੇ ਮੁੜੀਆਂ
ਲੱਗੇ ਤੀਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ । 

ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਲਾਲ ਚਾਵਲਾ 

(ਮੁਕਤਸਰ) 
ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 84 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਅੰਬਰੀਂ ਧੂੰਆਂ

ਹਾਇਕੁ : ਡਾ. ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 

ਫੋਟੋ : ਜਨਮੇਜਾ ਸਿੰਘ ਜੌਹਲ 

ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 23 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਭਾਦੋਂ ਦੀ ਰੁੱਤ

1.

ਭਾਦੋਂ ਦੀ ਰੁੱਤ 

ਤਿੜਕਦੀ ਧਰਤੀ 

ਤਿੱਖੜ ਧੁੱਪ। 

2.

ਹਾੜ ਤਪਦਾ 

ਸਾਵਣ ਸੁਹਾਵਣਾ 

ਭਾਦੋਂ ਨਰਕ। 

ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ ਚਿੱਤਰਕਾਰ 

ਪਿੰਡ :ਨਡਾਲੋਂ 

ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ 
ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 169 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।

ਮਹਿਕੀ ਹਵਾ

ਡਾ . ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ ਸੰਧੂ 

ਨੋਟ: ਇਹ ਪੋਸਟ ਹੁਣ ਤੱਕ 92 ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ।